Op deze pagina lees je over de invloed van een scheiding op je pensioen.
Gastauteur: Jeanette Walters, pensioenexpert
Als je uit elkaar gaat staat je wereld op z’n kop. Je moet zo veel regelen. Misschien heb je een eigen huis, kinderen, een huisdier. Wie krijgt wat en hoe zorg je voor je kinderen? In veel gevallen kom je hier samen wel uit. Soms heb je echt hulp nodig van iemand anders. Heb je wel overal aan gedacht. Je raadspersoon helpt je hier mee. Vaak is pensioen een vergeten kind van de rekening. En toch kunnen de gevolgen voor je pensioen groot zijn. Ik leg hierna de belangrijkste dingen uit.
Verschil tussen getrouwd/geregistreerd partnerschap en samenwonen
Voor het pensioen is er geen verschil tussen geregistreerd partnerschap en huwelijk. In dit artikel schrijf ik daarom alleen over huwelijk en samenwonen. Wat voor gehuwden geldt, geldt ook voor geregistreerde partners. Je hebt meer rechten op het pensioen van je ex-partner als je getrouwd bent dan wanneer je samenwoont. Je hebt dan namelijk ook recht op een deel van het ouderdomspensioen van de ander. Woon je samen zonder getrouwd te zijn, of ben je geen geregistreerde partners, dan is dat niet het geval. Dan blijft het ouderdomspensioen van degene die het heeft opgebouwd.
Hoe zit dat dan met het partnerpensioen?
Voor het partnerpensioen is er geen verschil tussen getrouwd zijn of samenwonen. Als je uit elkaar gaat is het partnerpensioen voor je ex-partner. Meestal is dat het volledige partnerpensioen dat is opgebouwd. Het is verstandig om aan je pensioenuitvoerder te vragen hoe dat bij jouw pensioen zit.
Waar heb je dan recht op?
Als je uit elkaar gaat kijkt de pensioenuitvoerder welke rechten je zou hebben als je uit dienst gaat.
- Een ex-partner heeft altijd recht op 50% van het ouderdomspensioen dat is opgebouwd in de periode dat je getrouwd was. Je mag ook iets anders afspreken in het scheidingsconvenant. Dat is het document dat je bij een advocaat of een scheidingsbemiddelaar opstelt als je uit elkaar gaat. Je kunt bijvoorbeeld een andere verdeling afspreken. Je kunt ook een andere periode afspreken omdat je misschien ook al heel lang hebt samengewoond. Ook mag je afspreken dat je het ouderdomspensioen helemaal niet verdeelt. Omdat je allebei al een goed pensioen hebt bijvoorbeeld. Hier moet je dus goed over nadenken.
- Het partnerpensioen wordt op dezelfde manier berekend maar over een andere periode. Het gaat dan niet alleen over de periode waarin je samen was maar over het volledige partnerpensioen dat is opgebouwd. Het kan zo zijn dat je geen partnerpensioen opbouwt omdat het alleen verzekerd is op risicobasis. Zie het zo: zolang je bij je werkgever in dienst bent, betaalt hij premie voor het risico dat je overlijdt. Stel dat je overlijdt in die periode, dan krijgt je partner een partnerpensioen. Ben je niet meer in dienst, dan stopt je werkgever met premie betalen en de verzekering van het partnerpensioen vervalt. Net als bij een brandverzekering. Als je dan overlijdt is er geen partnerpensioen voor je partner. Zoals gezegd kijkt de pensioenuitvoerder naar de rechten die je zou hebben als je uit dienst gaat. In dat geval vervalt dat partnerpensioen en krijgt een ex-partner ook geen partnerpensioen als je uit elkaar gaat.
Wat moet je doen om bij scheiding alles te regelen voor je pensioen?
Pensioenuitvoerders krijgen over getrouwde mensen of geregistreerde partners meldingen van scheiding door van de Basis Registratie Personen, zeg maar de Gemeente waar je woont. Je hoeft niet zelf door te geven aan je pensioenuitvoerder dat je bent gescheiden. Kijk op de website van je pensioenuitvoerder wat ze daarover schrijven. Soms moet je het convenant opsturen. Want daarin staat wat jullie samen hebben afgesproken. De pensioenuitvoerder gaat dan aan de slag om het partnerpensioen te reserveren voor je ex-partner.
Als je samenwoont is dat een ander verhaal. Dat weet de Basis Registratie Personen niet. Zij weten wel dat er meerdere mensen op één adres wonen, maar niet of deze personen met elkaar samenwonen. Als je samenwoont moet je zelf in actie komen om pensioen te verdelen. Vraag aan je pensioenuitvoerder wat ze van je nodig hebben om het te regelen.
- Zoals hiervoor al geschreven, voor mensen die samenwonen geldt dat ze alleen recht hebben op partnerpensioen als ze uit elkaar gaan.
- Als je ook het ouderdomspensioen wilt verdelen moet je ook een Mededelingsformulier in verband met verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding naar de pensioenuitvoerder sturen. Dat moet je meestal doen binnen twee jaar nadat je scheiding is ingeschreven bij de Gemeente. Informeer bij jouw pensioenuitvoerder welke regels zij hiervoor gebruiken. Op de pagina waar het formulier staat vind je ook nog een informatieblad. Op het formulier staat ook wat je mee moet sturen bij de keuzes die je maakt. Het formulier moet je naar alle pensioenuitvoerders sturen waar je pensioen hebt opgebouwd of nog steeds opbouwt. Welke dat zijn kun je het gemakkelijkst vinden op Mijnpensioenoverzicht.nl
Is er nog meer wat je kunt doen?
Ja, er is nog iets wat je kunt doen. Bij het verdelen van het ouderdomspensioen zit je nog steeds een soort van vast aan je ex-partner. Degene die het pensioen opbouwt heeft de touwtjes in handen als het gaat om wanneer het pensioen moet ingaan. Want dat mag eerder of later dan de pensioenleeftijd die in het pensioenreglement staat. Het afgescheiden deel van het ouderdomspensioen voor de ex-partner volgt het ouderdomspensioen van degene die het heeft opgebouwd. Bij een beschikbare premieregeling op basis van beleggingen betekent dat ook dat de beleggingen niet los van elkaar komen. De beleggingen voor het deel van de ex-partner volgen de beleggingen van degene die het pensioen opbouwt.
Dat kan ook anders. Je kunt er in de afspraken die je samen maakt voor kiezen om conversie aan te vragen. Bij conversie zet de pensioenuitvoerder het deel van het pensioen dat bestemd is voor de ex-partner om in een eigen pensioen voor de ex-partner. De waarde van het partnerpensioen en van het deel van het ouderdomspensioen voor de ex-partner wordt dan als het ware gebruikt om een eigen pensioen te kopen voor de ex-partner. Dat pensioen gaat dan in op de pensioenleeftijd van de ex-partner. Dat is nog steeds wel de leeftijd die is afgesproken in het pensioenreglement, maar de ex-partner zit nu zelf aan het stuur. Die mag kiezen of het eerder, later, of op de oorspronkelijke pensioenleeftijd in moet gaan. Bij een beschikbare premieregeling op basis van beleggingen betekent het ook, dat de ex-partner zelf kan beslissen hoe de beleggingen gaan. Natuurlijk wel allemaal binnen de regels van het reglement.
Kies je voor conversie, dan ben je dus ook voor het pensioen helemaal los van elkaar.
Toekomst
Straks als de nieuwe Wet Toekomst Pensioenen is ingevoerd wordt dit wel een stuk anders. Conversie is dan de standaard. Dat betekent dat de melding van de scheiding er automatisch voor zorgt dat de pensioenuitvoerder de procedure start om de helft van je pensioen naar je ex-partner om te zetten. Rechten voor samenwonenden worden gelijkgetrokken met die van gehuwden. Je moet dan wel een samenlevingsverklaring hebben. Ik vertel je daar alles over als de nieuwe wet is ingevoerd.
Dank aan: Jeanette Walters
